โรคด่างขาว/สะเก็ดเงิน

โดยแพทย์ผู้เชี่ยาชาญมีประสบการณ์มากกว่า 15 ปี ในการรักษาโรคผิวหนัง โรคภูมิแพ้ผิวหนัง ที่เน้นความโดดเด่นในการ
รักษาโรคผม เล็บ ผิวหนัง โดยเฉพาะ

SevenPlus Clinic

มีการศึกษาถึงสาเหตุของโรคด่างขาวเป็นจำนวนมาก แต่ยังไม่มีใครทราบสาเหตุอย่างแน่ชัด ส่วนหนึ่งอาจเกิดจากพันธุกรรม และ หลายทฤษฎีกล่าวว่าเป็นผลจากระบบภูมิคุ้มกัน (autoimmune) โดยทั่วไปผู้ป่วยโรคด่างขาวจะมีสุขภาพแข็งแรงดี แต่อาจพบร่วมได้กับบางภาวะเช่น โรคไทรอยด์

โรคด่างขาว คืออะไร?

โรคด่างขาว (Vitiligo) เป็นโรคความผิดปกติของสีผิวชนิดจางลง และขาว และมีขอบเขตชัดเจน หลายทฤษฎีกล่าวว่าเป็นผลจากระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้มีความผิดปกติที่เซลล์สร้างเม็ดสีในชั้นหนังกำพร้า โรคด่างขาวพบอุบัติการณ์ทั่วโลกประมาณ 0.5-2% ของประชากร พบได้ในทุกเชื้อชาติ พบในเพศชายและเพศหญิงใกล้เคียงกัน พบได้ใน ทุกช่วงอายุ

อาการและอาการแสดง

รอยโรคของด่างขาวเป็นผื่นแบนราบ รอยโรคในระยะเริ่มอาจเป็นเพียงสีขาวจางๆ ทำให้วินิจฉัยแยกโรคกับเกลื้อนน้ำนมได้ยาก แต่เมื่อผ่านไปสักระยะ รอยโรคจะมีสีขาวคล้ายชอล์กชัดเจน ขอบเขตชัด ขนาดของรอยโรคมีหลากหลาย รอยโรคมักไม่มีอาการคันหรือเจ็บ โดยสามารถพบด่างขาวได้ทุกตำแหน่งบนร่างกาย แต่มักพบบ่อยบริเวณใบหน้า รอบตา รอบปาก มือ เท้า รักแร้ สะดือ ขาหนีบ ผิวหนังบริเวณข้อต่อ และตามเยื่อบุ เช่น ปาก จมูก และอวัยวะเพศได้

การวินิจฉัยแยกโรค

มีภาวะหรือโรคทางผิวหนังอย่างอื่น ซึ่งอาจส่งผลต่อสีผิวของคนเราได้ สีผิวที่จางลงและขาว ไม่ได้มีแต่โรคด่างขาวเท่านั้น อาจจะเป็นเกลื้อนน้ำนม ปานขาว กระขาว ติดเชื้อรา หรือรอยสีผิวที่จางลงซึ่งเกิดภายหลังการอักเสบ การสัมผัสโดนยา สารเคมี รวมถึงปัจจัยทางกายภาพ ถูกไฟลวก ถูกสารเคมี ยาทาฝ้า การได้รับยาฉีดใต้ผิวหนัง โรคเรื้อน หรือโรคผิวหนังชนิดอักเสบเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ ซึ่งความสำคัญของโรคนี้คือเพิ่มอุบัติการณ์มะเร็งชนิด hydra onion squamous cell carcinoma และโรคลิมโฟมาของผิวหนัง (โรคมะเร็งของเม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่ง) ก็อาจมาแสดงด้วยรอยโรคที่สีผิวจางลงได้เหมือนกัน

vitiligo treatment bangkok

ชนิดของโรคด่างขาว สามารถแบ่งตามพื้นที่และบริเวณที่เป็นได้ 3 ชนิด

ไม่ใช่โรคติดต่อ แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่ต้องการรักษา เนื่องจากมีผลต่อคุณภาพชีวิต ตัวโรคสามารถลุกลามได้ เช่น ขยายขนาดกว้างขึ้น หรือมีวงใหม่เกิดขึ้นในบริเวณข้างเคียง หรือเกิดขึ้นที่ร่างกายบริเวณอื่น บางคนเกิดรอยด่างขาวขึ้นบริเวณที่มีรอยขูดขีด หรือตามรอยบาดแผล

แต่ละชนิดและผู้ป่วยแต่ละคน การรักษาจะได้ผลหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับว่ามีอาการมากหรือน้อย รวมถึงบริเวณที่เป็นด้วย บางแห่งเป็นแล้วหายยาก เช่น บริเวณมือและเท้า ผู้ป่วยอาจจะต้องเข้าใจก่อนว่าการรักษาไม่สามารถทำให้โรคหายได้ทุกราย จะหายได้ในบางรายเท่านั้น และการรักษาส่วนใหญ่ใช้เวลานาน กินเวลาเป็นเดือนหรือเป็นปี เป้าหมายในการรักษาคือเพื่อให้สีผิวหนังกลับคืนมา

การรักษาโรคด่างขาว

มีทั้งยาทาที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย โดยยาจะกระตุ้นให้มีเม็ดสีขึ้นบริเวณรอยโรค โดยใช้ระยะเวลาอย่างน้อยประมาณ 2-3 เดือนจึงจะเริ่มเห็นผล ในกรณีไม่ตอบสนองต่อยาทา อาจพิจารณาการรักษาด้วยวิธีอื่น เช่น การฉายแสงอาทิตย์เทียม หรือการย้ายผิวหนังปกติจากตำแหน่งอื่นของร่างกายมาปลูกบริเวณรอยโรคด่างขาว

นอกจากนั้นแนะนำให้ใช้ยากันแดดทาบริเวณรอยโรคร่วมกับการหลบแสงแดด เนื่องจากแสงแดดทำให้บริเวณรอยโรคด่างขาวแดงและเป็นมากขึ้น รวมถึงป้องกันไม่ให้ผิวหนังข้างเคียงมีสีคล้ำมากขึ้นด้วย

โดยหากผู้ป่วยตอบสนองดีต่อการรักษา จะพบจุดสีน้ำตาลขึ้นบริเวณรูขุมขนของรอยโรคด่างขาว หรือพบว่ารอยโรคด่างขาวมีขนาดเล็กลง อย่างไรก็ตาม การตอบสนองจะแตกต่างกันขึ้นกับตำแหน่งที่เป็น เช่น บริเวณใบหน้า มักมีการตอบสนองที่ดีกว่าตำแหน่งอื่น ๆ

ศูนย์บริการทางการแพทย์

SevenPlus Clinic

สะเก็ดเงิน

โรคสะเก็ดเงินเป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังชนิดหนึ่ง ซึ่งเกิดจากการทำงานของเม็ดเลือดขาวที่เพิ่มขึ้นทำให้ผิวหนังแบ่งตัวเร็วขึ้น พบได้ในทุกเพศทุกวัย และพบมากในช่วงอายุ 20-40 ปี สามารถพบได้ราว 1 ใน 3 ของประชากร ผื่นสามารถเกิดขึ้นได้ตามตำแหน่งต่างๆ ของ ร่างกาย เช่น หนังศีรษะ ศอก เข่า สะโพก ฝ่ามือ ฝ่าเท้า เป็นต้น โดยโรคสะเก็ดเงินไม่ใช่โรคติดต่อ ไม่มีการติดเชื้อและไม่แพร่เชื้อ

ลักษณะผื่นที่พบมีได้หลายรูปแบบ ทั้งแบบเป็นขุยหรือสะเก็ดปกคลุมมีขอบเขตชัดเจน ขุยจะมีลักษณะเหมือนแผ่นกระจกแตกร้าวสีขาวคล้ายเงิน เมื่อลอกขุยออกจะมีจุดเลือดออก หากเป็นตุ่ม ก็จะมีขนาดเท่าหยดน้ำขนาดเท่าเหรียญ หรือเป็นปื้นขนาดใหญ่กว่าฝ่ามือ บางรายอาจเป็นมากที่แผ่นหลังจรดสะโพกได้ หรือบางรายอาจเป็นผื่นไปทั่วทั้งตัวจนมองไม่เห็นเป็นผิวหนังปกติเลย

เมื่อเป็นผื่นสะเก็ดเงิน มักพบความผิดปกติได้หลายแบบที่เล็บ เช่น เล็บ เป็นหลุมขนาดเล็ก เล็บลอกออก แผ่นเล็บไม่ติดเนื้อ หรือแผ่นเล็บหนาขึ้น นอกจาก นี้ยังพบว่ามีข้อนิ้วอักเสบบวม ข้อนิ้วแข็งงอ รวมทั้งอาจพบอาการปวดข้อคล้ายโรค รูมาตอยด์ได้อีกด้วย

และผู้ป่วยสะเก็ดเงิน ควรได้รับการประเมินว่ามีโรคอื่นเกิดขึ้นร่วมกับโรคสะเก็ดเงินหรือไม่ ซึ่งมักส่งผลอันตรายตามมาได้ อันได้แก่ โรคที่เกิดจากกลุ่มอาการทางเมตาบอลิก เช่น ภาวะอ้วนลงพุง ความดันโลหิตสูง น้ำตาลในเลือดสูง และระดับไขมันในเลือดผิดปกติ ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อ โรคหัวใจและหลอดเลือด ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินจึงควรได้รับการตรวจคัดกรองและรักษากลุ่มอาการทางเมตาบอลิกร่วมกับการรักษาอาการทางสะเก็ดเงินด้วย

สิ่งที่ควรระวังอีกอย่างในผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินก็คือ โรคข้ออักเสบ ลักษณะการอักเสบของข้อแบ่งออกเป็นหลายรูปแบบ แต่ที่พบได้มากที่สุดจะเป็นการอักเสบของข้อแบบไม่สมมาตร ที่มักพบเห็นได้ที่ข้อนิ้วมือนิ้วเท้า ที่จะเกิดการบวมแดงคล้ายไส้กรอกระกว่างนิ้วมือนิ้วเท้า ผู้ป่วยจะเจ็บปวดมาก และต้อง ได้รับการรักษาทันที หากปล่อยทิ้งไว้อาจทำให้ข้อพิการได้

ดังที่กล่าวไปข้างต้นว่าสะเก็ดเงินเป็นโรคที่เรื้อรัง แต่อาจมีช่วงที่โรคอยู่ในสภาวะสงบได้ หากได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อย่างไรก็ตาม หากผู้ป่วยได้รับปัจจัยกระตุ้น ก็อาจทำให้เกิดการกำเริบโรคสะเก็ดเงินได้ เช่น ความเครียด พักผ่อนไม่เพียงพอ นอนดึก การติดเชื้อบางชนิด ที่พบบ่อยคือติดเชื้อแบคทีเรียที่คอ ซึ่งกระตุ้นให้เกิดอาการสะเก็ดเงิน การแกะและเกา การดื่มสุราและสูบบุหรี่ น้ำหนักเกิน

การรักษาโรคสะเก็ดเงิน

การรักษาโรคสะเก็ดเงินในปัจจุบันการรักษาให้โรคสงบ โดยในการรักษาแพทย์จะเลือกรักษาตามความรุนแรง และตำแหน่งผื่นเป็นสำคัญ ผลการรักษาขึ้นอยู่กับความต่อเนื่องของการรักษา การหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น และโรคร่วมอื่นๆ ของผู้ป่วยด้วย ในที่นี้จะขอกล่าวถึงการรักษาในแบบ “ทา-กิน-ฉีด-ฉาย”

  • ทา – การทาครีมเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวหนัง ลดการอักเสบ ได้แก่ ยากลุ่มสเตียรอยด์ ยากลุ่มน้ำมันดิน ยากลุ่มอนุพันธ์ของวิตามินดี
  • กิน – ยากินเป็นยาที่มีประสิทธิภาพดีภายใต้การดูแลของแพทย์ผิวหนัง เนื่องจากต้องมีการติดตามผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นอย่างถูกวิธี
  • ฉีด – ยาฉีดชีวภาพ เป็นยาที่ให้ผลการรักษาดี และมีวิวัฒนาการของยาก้าวหน้าไปมาก ปัจจุบันนำมาใช้ในผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินและข้ออักเสบจากสะเก็ดเงินได้ราว 10 ปีแล้ว เหมาะแก่ผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อยาในกลุ่มอื่นๆ หรือเหมาะแก่ผู้ที่เกิดผลข้างเคียงจากยา
  • ฉาย – การฉายแสงแดดเทียมรักษาหรือที่เรียกกันว่าอัลตราไวโอเลต เป็นการใช้แสงจากหลอดไฟที่มีช่วงคลื่นแสงเดียวกันกับรังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์ที่มีความเข้มข้นสูง มักใช้วิธีการนี้ร่วมกับการกินยาและทายา เป็นวิธีที่ปลอดภัย และได้ผลการรักษาที่ดี หากผู้ป่วยสามารถมาฉายแสงได้อย่างต่อเนื่อง